Şafiî mezhebi fıkıh âlimi. Künyesi Ebû Nasr olup ismi, Muhammed bin Abdullah bin Ahmed bin Muhammed bin Abdullah el-Ergıyânî’dir. Ebû Nasr el-Ergıyânî, 454 (m. 1062) senesinde Nişâbûr civârında Ergıyân’da doğdu. 528 (m. 1134) senesi Zilka’de ayında Nişâbûr’da vefât etti. Yol üzerinde Hîre denilen yere defnedildi.
Ebû Nasr el-Ergıyânî, Nişâbûr’a gidip orada bulunan İmâm-ül-Haremeyn Ebü’l-Meâli el-Cüveynî’den ilim tahsil etti. Fıkıh ilminde üstün derecelere kavuştu. İlimde mütehassıs, çok ibâdet eden, vera’ sahibi bir zât idi. Tefsîr sahibi Ebü’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vâhidî, Ebû Bekr Ahmed bin Ali bin Halef eş-Şîrâzî, Ebû Ali bin Nebhân-ül-Kâtib ve birçok âlimden hadîs-i şerîf dinledi ve rivâyette bulundu. Kendisinden de, icâzet (diploma) verdiği Ebû Sa’d bin es-Sem’ânî ve birçok âlim rivâyette bulundular.
İbn-üs-Sem’ânî onun hakkında: “Ebû Nasr el-Ergıyânî, fıkıhta engin bir deniz gibi idi. İmamlık derecesine yükseldi. Çok ibâdet ederdi. Hâli güzel ve dâima nefsini hesaba çekerdi” demektedir.
“Vaktâ ki kâfile, Mısır’dan ayrıldı. Ya’kûb aleyhisselâm (yanında bulunanlara) “Bana bunadı demezseniz, emîn olun ki ben Yûsuf’un kokusunu duyuyorum dedi” meâlindeki Yûsuf sûresi doksandördüncü âyet-i kerîmesinin tefsîrinde, Ebû Nasr el-Ergıyânî buyurdu ki: “Bir müjdecinin Yûsuf’un (aleyhisselâm) gömleğini getirmesinden önce, Ya’kûb (aleyhisselâm), Allahü teâlâdan sabah rüzgârının Yûsuf’un (aleyhisselâm) kokusunu getirmesini istedi. O rüzgâr izn-i ilâhî ile onun kokusunu getirdi. Bu sebeble hor mahzûn (üzüntülü), sabah rüzgâ-rıyla sükûnet ve rahatlık bulur. O rüzgâr, doğudan esen bir rüzgârdır. O estiğinde, bedenlere neş’e ve sevinç verir.”
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-10, sh. 197
2) Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-6, sh. 108
3) Vefeyât-ül-a’yân cild-4, sh. 221
4) Şezerât-üz-zeheb cild-4, sh. 89
5) Tabakât-üş-Şâfiiyye (Esnevî) cild-1, sh. 67
6) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 87
7) Keşf-üz-zünûn cild-1, sh. 122
MUHAMMED BİN ABDULLAH EL-ERGIYÂNÎ