Fıkıh ve tefsîr âlimi. İsmi, Ahmed bin Muhammed bin Mensûr bin Ebi’l-Kâsım bin Muhtâr bin Ebî Bekr el-Cüzâmî el-Cerevî el-İskenderî olup, künyesi Ebü’l-Abbâs’dır. Lakabı Nâsır-uddîn’dir. 620 (m. 1223) senesi Zilka’de ayında doğdu. 683 (m. 1284) senesi Rebî’ul-evvel ayı başında İskenderiyye’de vefât etti. Babasının yanına defnedildi.
İbn-ül-Münîr, Mâlikî mezhebi fıkıh âlimlerinden olup, kelâm, edebiyat, tefsîr ve lügat ilminde söz sahibi idi. Kırâat ilmini de iyi bilirdi. Fıkıh, kelâm ve tefsîr alanında bilgisi çok fazla olduğu için, kendisine İmâm dendi. İskenderiyye şehrinde yetişen âlimlerin en üstünü ve faziletlisi oldu. Arab dilinin inceliklerini iyi öğrendi. İskenderiyye şehrine önce vekâleten, daha sonra da asâleten kadı ta’yin oldu. Hitâbet ve belagata çok kuvvetli idi.
İbn-ül-Münîr, önce babasından, sonra Ebû Bekr Abdülvehhâb bin Ravâh et-Tûsî ve es-Silefî’den hadîs-i şerîf dinledi. Ebû Ömer bin Hâcib ve birçok âlimden fıkıh ilmini öğrendi. İbn-ül-Hâcib’in fıkıh kitabı olan Muhtasar’ı ezberledi. İbn-ül-Münîr, Câmi-ül-Cüyûşî ve başka birçok medreselerde ders okuttu.
İzzeddîn bin Abdüsselâm; “Mısır, iki kimse ile iftihar eder. Biri Kavs’da İbn-i Dakîk-ül-Iyd, diğeri İskenderiyye’de İbn-ül-Münîr’dir” demektedir.
İbn-ül-Münîr bir şiirinde şöyle demektedir: “Câhil olduğu hâlde mevkı, makam ve derece isteyen kişiye söyle ki, o mevkı ve makamlara ehli olan kimseler geçsin, sen vazgeç uzaklaş. Eğer sen buralara geçsen bile, bu işler, ilimsiz irfansız olmaz. Mutlaka işlere verilecek hükümler vardır. Onu câhil kimse yapamaz.”
İbn-ül-Münîr, faydalı ve çok güzel eserler yazdı. Eserlerinden ba’zıları şunlardır: 1. El-İntisâf minel-Keşşâf: Gençliğinde yazdığı bir eserdir. 2. El-Bahr-ül-kebîr mehâb-it-tefsîr: Kur’ân-ı kerîmin tefsîridir. 3. El-Muktefi âyet-il-İsrâ, 4. İhtisâr-ut-Tehzîb, 5. Münâsebât, 6. Ukûd-ül-Cevâhir alâ Ecyâd-il-Menâbir, 7. Menâkıb-üş-Şeyh Ebi’l-Kâsım el-Kabbâri, 8. El-İktifâ fî fedâil-il-Mustafâ aleyhisselâtü vesselâm.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-2, sh. 161
2) Bugyet-ül-vuât cild-1, sh. 184
3) Şezerât-üz-zeheb cild-5, sh. 381
4) Ed-Dîbâc-ül-müzehheb sh. 80
5) Miftâh-üs-se’âde cild-2, sh. 112
6) Tabakât-ül-müfessirîn (Dâvûdî) cild-1, sh. 88
7) El-A’lâm cild-1, sh. 220
8) Devhât-ül-vefeyât cild-1, sh. 149
9) Tabakât-ül-usûliyyîn cild-2, sh. 84
İBN-ÜL-MÜNÎR