Fıkıh, hadîs ve kırâat âlimi. İsmi, Ali bin Ahmed bin Hüseyn bin Ahmed bin Hüseyn bin Hamaveyh olup, künyesi Ebü’l-Hasen’dir. Yezd kabilesine mensûp olduğu için el-Yezdî de denilen Ali bin Ahmed, 473 (m. 1080)’de doğdu. Çok fakir idi. İlim öğrenmek için Bağdad, İsfehan, Kûfe ve Mekke’ye gitti. Zamanının en büyük âlimlerinden ders alarak şafiî mezhebi fıkıh âlimi oldu.
Ali bin Ahmed, hadîs ve kırâat ilmini Ebû Bekr Muhammed bin Mahmûd es-Sekafi, Ebü’l-Mekârim Muhammed bin Ali bin Hasen el-Fûnî el-Ma’rûfi, Ebû Ali Hasen bin Ahmed el-Haddâd, Muhammed bin Abdülkerîm bin Haşiş, Ebü’l-Hasen Ali bin Muhammed bin Allâf, Ebû Ali bin Nebhân, Ebû Sa’d Muttarriz ve İbn-i Murdeveyh’den öğrendi. Ayrıca Bağdad’da Ebü’l-Kâsım er-Rebeî, Ebü’l-Hüseyn bin et-Tüyûrî’den hadîs-i şerîf işitti. Fahr-ül-İslâm eş-Şâşî ve Ebû Ali el-Fârûkî’den de fıkıh öğrendi. 551 (m. 1156)’de vefât etti.
Ali bin Ahmed, zühd ve vera’da çok dikkatliydi. Haramlardan kaçar, şüpheli korkusuyla mübahların çoğunu terkeder, dünyâya hiç meyletmezdi. Nitekim, onun kardeşiyle ortaklaşa kullandığı bir sarığı ile bir elbisesi olduğu ve herhangi bir ziyâretçi geldiğinde, biri o ziyâretçiyi karşılamaya çıksa, diğeri üryan olduğundan misâfire çıkamazdı.
Birgün Ali bin Ahmed rü’yâsında, Peygamber efendimizi ( aleyhisselâm ) gördü. Peygamber efendimiz kendisine, “Ey Ali, Receb ayının orucunu bizimle birlikte tut!” buyurdu. Hakîkaten Ali bin Ahmed Receb ayının bir gecesinde vefât etti. Bu da, ma’nevî derecesinin yüksekliğini göstermektedir.
Ali bin Ahmed, fıkıh ve zühde dâir eserler yazdı.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Tabakât-üş-Şâfiiyye (Subkî) cild-4, sh. 271
2) El-İber, cild-4, sh. 143, 144
3) Şezerât-üz-zeheb cild-4, sh. 159
4) En-Nücûm-üz-zâhire cild-5, sh. 324
5) Mu’cem-ül-müellifîn cild-7, sh. 14
6) Tabakât-üş-Şâfiiyye (Esnevî) varak, 183 b.
ALİ BİN AHMED EL-YEZDÎ