Bağdâd’da yetişen evliyânın büyüklerinden. İsmi, Ali bin Muhammed Müzeyyen olup, künyesi, Ebü’l-Hasen’dir. Bağdâd’da doğdu. Sonra Mekke-i mükerremede yerleşti ve 328 (m. 939)’de orada vefât etti. Cüneyd-i Bağdadî, Sehl bin Abdullah ve zamanında bulunan tasavvuf büyüklerinden birçoğu ile görüşüp sohbet etti. Haram ve şüphelilerden sakınmakta, dünyâya gönül vermemekte, mertebesi çok yüksek idi.
Ali Müzeyyen ( radıyallahü anh ) buyurdu ki:
“Bir kalbde, âhıret arzusu zuhur edince, dünyâ düşüncesi o kalbden kaybolur.”
“Evliyâ arasında nikâr (Emr-i ma’rûf ve nehy-i münker) kalkınca, bunlarda hayır kalmaz..”
“Tasavvuf, her şeyin sahibi olan Allahü teâlânın emirlerine büyük bir teslimiyyetle boyun eğmektir.”
“Allah yolunda nefsi ile yürümek isteyen, daha ilk adımında hatâ etmiş demektir. Nefsini terk edip de ihlâs ile yola çıkarsa, Allahü teâlâ ona, kendisine kavuşturacak rehberi gösterir.”
“Ucb sahibi (iyi amellerini beğenen, güzel, kusursuz gören kimse), yavaş yavaş helake gider. Yaptığı kötülükleri iyi zanneden ise zâten felâkettedir.”
“Ucub (ibâdet yaptığı için kendini beğenme) Allahü teâlânın ebedî hoşnutsuzluğuna sebeb olur.” “Bütün makamlara kavuştuğunu sanan aldanmıştır.”
“Bir kimse, görünüş itibariyle sıddîklar mertebesinde de olsa, bir göz açıp kapayacak kadar zaman, kalbi, insanı Allahü teâlâdan uzaklaştıran şeylere meyl ederse, o kimse ilerliyemez.”
“Allahü teâlânın, kendisine kâfi olduğunu bilmeyen kimseyi, Allahü teâlâ, mahlûklara muhtaç eder.”
“Bir kimsenin bir günah işledikten sonra tekrar günah işlemesi, ilk günahın cezasıdır. Bir sevâb işledikten sonra tekrar sevâb işlemek de, birinci sevâbın karşılığı, mükâfatıdır.”
“Ma’rifet, Allahü teâlânın Rubûbiyyetinin (Kemâl sıfatlarla muttasıf, noksan sıfatlardan münezzeh olmasının) kemâlde olduğunu, kendi nefsinin O’nun kölesi olduğunu idrâk etmek, O’nun her şeyin sahibi olduğunu, her şeyin O’nunla var ve kâim olduğunu, her şeyin O’na döneceğini ve bütün mahlûkların rızkının O’na âit olduğunu bilmek demektir.”
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Hilyet-ül-evliyâ cild-8, sh. 355
2) Şezerât-üz-zeheb cild-2, sh. 316
3) Târih-i Bağdâd cild-12, sh. 73
4) Tabakât-ül-kübrâ cild-1, sh. 111
5) Câmi’u kerâmât-il-evliyâ cild-2, sh. 148
6) Nefehât-ül-üns sh. 211
7) Risâle-i Kuşeyrî sh. 160
8) Tam İlmihâl Se’âdet-i Ebediyye sh. 1000
9) Tabakât-üs-sûfiyye sh. 382
10) El-Bidâye ven-nihâye cild-11, sh. 193
ALİ MÜZEYYEN